Opłaty

Co ma wpływ na koszty

13-11-2020
drukuj

Zmiany przepisów uderzające w samorządy

Od 2020 r. roku gminy w całej Polsce muszą prowadzić narzuconą przepisami segregację odpadów na frakcje, co oznacza dużo wyższe koszty odbioru odpadów. W związku z tym ponad dwukrotnie wzrosła liczba kursów, jakie muszą wykonać operatorzy. To przekłada się na koszty paliwa i pracy, które są pokrywane z miejskiego budżetu.

Do określenia wysokości opłaty za śmieci komunalne branych jest pod uwagę kilka czynników, takich jak: rodzaj i ilość produkowanych odpadów, miejsce zamieszkania, ilość osób zamieszkujących nieruchomość, a także zasady ustalone przez lokalne władze gminy.

Drastyczny wzrost opłaty środowiskowej

Jednym z najważniejszych czynników, który ma wpływ na koszty gospodarki odpadami, jest wzrost opłaty za korzystanie ze środowiska, zwanej potocznie opłatą „marszałkowską”. O jej wysokości decyduje Minister Środowiska. Do końca 2017 r. stawka wynosiła 24,15 zł, natomiast w 2024r. stawki wzrosły aż do 375,25zł za tonę. Przekład się to na koszty prowadzenia działalności, dlatego firmy zajmujące się zagospodarowaniem odpadów są zmuszone podnosić ceny.

Opłata z tytułu „opłaty środowiskowej” nie zasila budżetu gminy czy przedsiębiorstwa zajmującego się odbieraniem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych, - jest przekazywana do Urzędu Marszałkowskiego.

Kosztowne wymogi dla firm zajmujących się odbiorem odpadów

Rząd narzucił firmom zajmującym się odpadami nowe, bardzo kosztowne wymogi. Przykładowo, firmy muszą od 2019 r. instalować w swoich zakładach monitoring wizyjny o wysokiej rozdzielczości i instalacje przeciwpożarowe. Nowelizacja przepisów wyrzuciła do kosza wszystkie wydane dotychczas zezwolenia, a za nowe firmy muszą nie tylko uiścić stosowne opłaty, ale również wnieść wysoką gwarancję bankową. Te dodatkowe wymogi również mają wpływ na wzrost cen.

Wzrost wymagań technicznych

Jako kolejną przyczynę wzrostu opłaty za odpady należy wskazać wzrost kosztów Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych, wynikający m.in. ze zmian wprowadzonych w ustawie o odpadach, dokonanych w wyniku nowelizacji tej ustawy przez Sejm RP we wrześniu 2018 r. Mowa tu o restrykcyjnych przepisach dotyczących wyposażenia zakładów w kosztowne systemy monitoringu wizyjnego i inne technologiczne wymagania. Ceny za przyjęcie odpadów do instalacji przetwarzających odpady wzrosły od ponad 58% do ponad 87%.

Wzrost Ceny energii, koszty pracy

Podwyższenie „opłaty śmieciowej” powoduje też wzrost cen energii dla dużych podmiotów gospodarczych. Rachunki za energię elektryczną w porównaniu do minionego roku wzrosły i to w sposób znaczący. Obecnie koszty z tego tytułu są o ponad 60 proc. wyższe niż w 2018 roku.

Wzrost płacy minimalnej

Zwiększenie opłaty spowodowane jest też wzrostem płacy minimalnej ustalanej przepisami prawa. W 2020 roku płaca minimalna wynosiła 2600,00zł. Natomiast w roku 2024 płaca minimalna wynosi 4242,00 zł.

Wzrost cen paliwa

Na ten stan rzeczy ma także wpływ wzrost cen paliwa, które stale rosną. Koszty transportu, co oczywiste, mają wpływ na wzrost kosztów całego systemu gospodarowania odpadami.

Ilość wytwarzanych odpadów

Statystyki i analizy pokazują, że mieszkańcy naszej gminy z roku na rok wytwarzają więcej odpadów. W 2017 roku wytwarzaliśmy 1755,42 ton odpadów, w roku 2018–1802,61 ton, a w roku 2019 będzie to najprawdopodobniej 1900,42 ton. Oznacza to, że każdy mieszkaniec wytwarza rocznie średnio 392 kg odpadów. To ogromna ilość odpadów, za którą niestety trzeba zapłacić. Rośnie także ilość niesegregowanych odpadów komunalnych. Porównując rok 2017 do 2019 ich ilość ta wzrosła o blisko 206 ton. Musimy mieć na uwadze, że każdy wytworzony niesegregowany odpad oznacza zwiększone koszty przyjęcia na składowisku. A koszty ich zagospodarowania są jednymi z najwyższych.

Brak odpowiedzialności producentów za opakowania

W Polsce producenci opakowań, np. firmy produkujące kosmetyki, produkty spożywcze czy środki czystości, praktycznie nie ponoszą odpowiedzialności finansowej za wprowadzanie na rynek tworzyw sztucznych. Stawki są skandalicznie niskie, a cały koszt późniejszego zajmowania się odpadami spada na gminy i ich mieszkańców. W Polsce koszty utylizacji odpadów, np. butelek plastikowych, pokrywają mieszkańcy, natomiast w Niemczech czy Austrii – producenci odpadów, czyli koncerny. Opakowań jest na rynku coraz więcej, bo produkujące je firmy nie mają żadnej motywacji, by wprowadzić opakowania zwrotne - nie ma żadnych mechanizmów fiskalnych, które je do tego mobilizują.

Duży obszar gminy

Na koszty zagospodarowania odpadów ma też wpływ specyfika naszej gminy. Mieszkamy na dużym terytorialnie obszarze, gdzie dominuje zabudowa niska -domy jednorodzinne bardzo rozproszone. Do każdej miejscowości i domu trzeba dojechać, by odebrać śmieci. W miastach, gdzie dominują blokowiska, co oczywiste –ich odbiór staje się tańszy. W związku z taką zabudową, produkujemy też konkretną ilość ciężkich odpadów -biodegradowalnych i popiołu.

System gospodarki odpadami musi się bilansować

Zgodnie z przepisami nałożonymi przez ustawodawcę system musi bilansować się, tzn. koszty funkcjonowania systemu muszą być w całości pokrywane opłatami wnoszonymi przez mieszkańców i firmy. Samorząd nie może dopłacać do systemu zagospodarowania odpadów komunalnych z innych źródeł.
Stawki opłat w kraju są zróżnicowane. Co decyduje o ich wysokości i jak gminy mogą na nie wpływać?
Zróżnicowanie wynika między innymi z odmiennego sposobu ukształtowania systemu gospodarowania odpadami, w tym przyjętego sposobu finansowania. Część gmin zachowuje zasadę samofinansowania systemu, czyli całość kosztów związanych z odpadami pokrywana jest z wpłat od mieszkańców – beneficjentów systemu. Część samorządów finansuje system nie tylko z wpłat wnoszonych przez mieszkańców, ale także ze środków budżetowych.
W gminach, które dbają o samobilansowanie się systemu, opłaty ponoszone przez mieszkańców wprost będą wyższe.

Podwyższona opłata

Ustawodawca wprowadza swoistą karę dla właścicieli nieruchomości, którzy nie będą wykonywać obowiązku segregacji odpadów. Będzie to kwota nie mniejsza niż dwukrotność dotychczasowej wysokości opłaty, ale nie może być wyższa niż czterokrotność tej opłaty. Zwielokrotniona opłata ma bowiem wymusić obowiązek segregowania odpadów. Stąd pojawia się przyjęta przez Radę Miejską w Reszlu nowa stawka w kwocie 66zł za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny.

Poziom recyklingu

Nieosiąganie poziomów recyklingu przez gminę wpłynie dodatkowo na nałożenie przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska kar finansowych. W 2023 roku musiał on wynieść 35% a w 2029 poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu będzie musiał wynieść 59%.
Starajmy się zatem prawidłowo segregować odpady, sięgnijmy do ulotek, materiałów zamieszczonych na http://gminareszel.pl/PL/3296/Zasady_prawidlowej_segregacji/

Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych

W naszej gminie w poniedziałki, środy i piątki czynny jest PSZOK, gdzie mieszkańcy mogą przywieźć odpady wielkogabarytowe, których chcą się pozbyć bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Tym sposobem nie muszą czekać na coroczną akcję ich zbiórki w poszczególnych miejscowościach.

Worki i odbiór spod drzwi

W ramach opłaty za odpady Gmina Reszel zapewnia mieszkańcom worki na śmieci przeznaczone na segregację. W ten sposób poszczególne frakcje odpadów są odbierane przez firmę „spod drzwi”.

Po co segregować, skoro wszystkie odpady trafiają do jednej śmieciarki?

Jest to nieprawda. Gdy widzimy dwie frakcje odpadów wrzucane do jednego samochodu, zwróćmy uwagę, że przedsiębiorca korzysta z nowoczesnego taboru, komora śmieciarki podzielona jest na dwie części. Śmieci nie są mieszane.

Ja nie wytwarzam śmieci!

Obecnie Polacy płacą za odpady zgodnie ze stawką wyliczoną według jednej z metod uwzględnionych w ustawie(1): od osoby, gospodarstwa domowego, zużytej wody, powierzchni. Żadna z nich nie uwzględnia ilości odpadów wytworzonych przez mieszkańca. Dla osób starających się żyć w duchu „zero waste” takie podejście może wydawać się krzywdzące… Patrząc jednak na dzikie wysypiska śmieci oraz praktyki spalania odpadów w domowych kotłach – trudno wyrokować, jak skończyłoby się rozliczanie mieszkańców za ilość zebranych od nich odpadów. Pamiętajmy, że opłata na terenie naszej gminy ustalona została od każdej zamieszkującej daną nieruchomość osoby. Ustawodawca nie przewidział możliwości różnicowania opłat w zależności od ilości wytworzonych odpadów.

Gdzie można znaleźć więcej informacji o zmianach?

Wszelkie informacje dotyczące nowych zasad gospodarki odpadami komunalnymi można znaleźć na stronie https://gminareszel.pl/PL/3359/846/Zasady_prawidlowej_segregacji/k/

Ponadto szczegółowych informacji udziela pracownik Urzędu Gminy w Reszlu pod numerem telefonu 89-755-39-11.